Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng, Bộ Xây dựng tổ chức Hội thảo Lấy ý kiến góp ý về Dự thảo Nghị định Quản lý Cấp, Thoát nước (sửa đổi Nghị định số 117/2007/NĐ-CP và Nghị định số 80/2014/NĐ-CP của Chính Phủ).
Sáng ngày 05/12/2025, Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng, Bộ Xây dựng tổ chức Hội thảo “Lấy ý kiến góp ý về Dự thảo Nghị định Quản lý Cấp, Thoát nước (sửa đổi Nghị định số 117/2007/NĐ-CP và Nghị định số 80/2014/NĐ-CP của Chính Phủ)”.
Hội thảo được tổ chức nhằm đánh giá thực trạng quản lý cấp, thoát nước trên cả nước, các khó khăn thách thức trong tổ chức thực hiện, đưa ra các giải pháp trong cơ chế chính sách về quản lý, phát triển cấp thoát nước nhằm bảo đảm cấp thoát nước an toàn, bền vững; khắc phục và giải quyết các tồn tại vướng mắc trong quản lý cấp thoát nước.
Tham dự hội nghị có ông Tạ Quang Vinh, Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng, Bộ Xây dựng và đại diện một số Bộ, ngành liên quan; Sở Xây dựng; Đơn vị cấp nước, thoát nước các tỉnh thành phố khu vực phía Bắc và một số tỉnh miền Trung; Hội Cấp Thoát nước Việt Nam; một số trường đại học, chuyên gia khu vực phía Bắc.
Ông Tạ Quang Vinh, Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng, Bộ Xây dựng phát biểu tại hội thảo.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Tạ Quang Vinh, Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết: Nghị định 117/2007/NĐ-CP và Nghị định 80/2014/NĐ-CP đã tồn tại hơn 10 năm, trong khi nhiều văn bản pháp luật liên quan như Luật Đầu tư, Luật Tài nguyên nước và quy định về tổ chức chính quyền địa phương, địa giới hành chính đã có nhiều thay đổi. Hiện cả nước chỉ còn 34 đơn vị hành chính; một số đô thị như Đà Lạt, Sa Pa, Hà Nam sau sáp nhập đã điều chỉnh ranh giới phường, xã, đặt ra yêu cầu rà soát lại cơ sở quản lý cấp nước theo mô hình mới.
Theo ông Vinh, những thay đổi này làm bộc lộ khoảng trống trong các nghị định hiện hành, gây khó khăn cho đơn vị quản lý và vận hành hệ thống cấp, thoát nước. Vì vậy, dự thảo nghị định mới được xây dựng nhằm thay thế hai nghị định trước đây, hình thành khung pháp lý thống nhất cho toàn ngành Nước, bao gồm cấp nước, thoát nước, quản lý nước mưa, nước thải và bùn thải; bảo đảm phù hợp với các luật hiện hành, mô hình chính quyền địa phương hai cấp; đồng thời làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý và đơn vị cung cấp dịch vụ.
Lần đầu tiên tích hợp cấp nước và thoát nước trong một Nghị định
Ông Nguyễn Minh Đức, Trưởng phòng Cấp Thoát nước đã trình bày định hướng chính sách quản lý cấp thoát nước trong bối cảnh hiện nay và Dự thảo Nghị định Quản lý Cấp Thoát nước (sửa đổi Nghị định số 117/2007/NĐ-CP 80/2014/NĐ-CP của Chính Phủ).
Ông Nguyễn Minh Đức, Trưởng phòng Cấp Thoát nước thay mặt Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng đã trình bày định hướng chính sách quản lý cấp thoát nước trong bối cảnh hiện nay và Dự thảo Nghị định Quản lý Cấp Thoát nước (sửa đổi Nghị định số 117/2007/NĐ-CP 80/2014/NĐ-CP của Chính Phủ).
Theo đó, Dự thảo gồm 33 Điều, hợp nhất toàn bộ phạm vi điều chỉnh của hai Nghị định hiện hành (117 và 80), chấm dứt tình trạng phân tán chính sách giữa cấp nước, thoát nước, nước thải.
Một điểm mới quan trọng là việc lần đầu tiên đề xuất quy định về hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu ngành Nước (Điều 7), chuyển từ cơ chế báo cáo truyền thống sang ứng dụng công nghệ số trong quản lý. Cơ sở dữ liệu này sẽ bao gồm thông tin về cấp nước, thoát nước, ngập úng, hồ điều hòa, trạm bơm và cửa xả, thể hiện đầy đủ cấu phần công trình – mạng lưới – vận hành – sự cố.
Về đầu tư công trình cấp nước (Điều 9–11), dự thảo đặt mục tiêu chấm dứt tình trạng đầu tư nhỏ lẻ, thiếu liên kết; đồng thời hình thành hành lang pháp lý để phát triển hệ thống cấp nước quy mô lớn, hiệu quả và bền vững. Theo đó, việc đầu tư được tổ chức theo “vùng cấp nước” – vùng phục vụ, thúc đẩy phát triển công trình có tính liên kết vùng, đảm bảo kết hợp cấp nước tập trung và phân tán đồng bộ và hiệu quả kinh tế kỹ thuật; Cho phép mở rộng vùng phục vụ, giảm đầu tư tránh manh mún, kém bền vững. Đồng thời, Nghị định cũng nhấn mạnh việc phát triển đa dạng các loại hình công trình cấp nước: Công trình tập trung (nhà máy nước công suất lớn, cấp cho nhiều đô thị/vùng), Công trình phân tán (cho khu vực nông thôn phân tán, miền núi, vùng khó khăn), Công trình liên tỉnh/liên vùng (Nhà máy nước, trạm bơm quy mô lớn, tuyến ống truyền tải nước thô, nước sạch lớn).
Về Quản lý vận hành hệ thống cấp nước và thoát nước: Đối với quản lý vận hành công trình cấp nước, Nghị định nhấn mạnh yêu cầu nâng cao chất lượng dịch vụ; ngăn ngừa rủi ro mất nước quy mô lớn; tăng độ ổn định, tin cậy của dịch vụ cấp nước đô thị – nông thôn. Đối với lĩnh vực thoát nước, lần đầu tiên đề xuất một chương riêng về chống ngập úng, giảm thiểu rủi ro môi trường thay cho mô hình vận hành manh mún trước đây.
Đối với giá nước và giá dịch vụ thoát nước, dự thảo thiết lập cơ chế định giá thống nhất và minh bạch nhằm giúp địa phương có nguồn lực ổn định để nâng cấp hệ thống. Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn phương pháp định giá theo quy định của Luật Giá 2023, bảo đảm tính đúng, tính đủ chi phí. UBND cấp tỉnh quyết định giá nước sau khi thẩm định phương án giá, với mức giá được phân theo nhóm đối tượng sử dụng.
Thiết lập cơ chế linh hoạt về giá nước
Ông Trần Mạnh, Phó Tổng Giám đốc Công ty Nước sạch Quảng Ninh đề nghị bổ sung cơ chế điều chỉnh giá nước tự động, tương tự các ngành khác.
Ông Trần Mạnh, Phó Tổng Giám đốc Công ty Nước sạch Quảng Ninh, cho biết nhiều năm qua địa phương vẫn áp dụng các quy định của Nghị định 117. Sau gần 20 năm thực hiện, các quy định này đã bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là thiếu hướng dẫn về hạ tầng thoát nước và còn khoảng trống trong quản lý tại các địa bàn có mô hình hỗn hợp.
Theo đó, tại Quảng Ninh, khoảng 70% nhu cầu là cấp nước đô thị và 30% là nước sạch nông thôn. Tuy nhiên, mô hình hỗn hợp này chưa được quy định rõ, dẫn đến khó khăn trong việc xác định thẩm quyền khi trình phương án giá nước. Vì vậy, vấn đề giá nước cần được xem xét một cách toàn diện hơn.
Ông Trần Mạnh cũng cho biết cơ chế “tính đúng, tính đủ” hiện chưa phản ánh đầy đủ chi phí thực tế, trong khi giá vật liệu và nhiên liệu biến động mạnh. Do đó, ông đề xuất bổ sung cơ chế điều chỉnh giá nước tự động, tương tự một số lĩnh vực khác, nhằm giúp doanh nghiệp có cơ sở điều hành tài chính minh bạch và ổn định.
Cần thiết quy định riêng về ngập úng
Với lần đầu tiên đề xuất một chương riêng về chống ngập úng trong Nghị định, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Cấp Thoát nước Việt Nam nhấn mạnh để bảo đảm tính khả thi, nội dung về quy hoạch cấp nước; quy hoạch thoát nước mặt có liên quan quy hoạch cao độ nền và quy hoạch thủy lợi tiêu thoát nước; quy hoạch thu gom và xử lý nước thải rất cần được bổ sung vào Nghị định để làm cơ sở thực hiện. Vì vậy Nghị định nên có chương riêng: quy định các nội dung đối với từng loại quy hoạch (quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy đô thị và nông thôn) nên đề xuất khuyến khích lập quy hoạch cho đô thị loại III trở lên.
Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Cấp Thoát nước Việt Nam phát biểu tại hội thảo.
Ngoài ra, ông Trần Anh Tuấn cũng nhấn mạnh trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định về Cấp Thoát nước, cần lưu ý tính chất cấp nước là dịch vụ thiết yếu (90% là công ty cổ phần) và thoát nước là dịch vụ công ích (Nhà nước đầu tư) và các nội dung cần rõ tránh khó hiểu.
Kết luận hội nghị, ông Tạ Quang Vinh, Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng, cho biết các ý kiến đóng góp tại hội thảo sẽ được tổng hợp và tiếp thu trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị định. Cục trưởng nhấn mạnh mục tiêu xây dựng một khung quy định rõ ràng, bảo đảm cấp nước an toàn và bền vững, giảm thiểu ngập úng, nâng cao năng lực quản lý đô thị, đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu.
Khiêm Anh
